Metaverse là một khái niệm không mới, nhưng nó mới chỉ được phổ biến rộng rãi và gây chấn động thế giới công nghệ từ vài tháng trước sau tuyên bố của Mark Zuckerberg về việc sẽ định hướng Facebook từ một “Social Media company” trở thành “Metaverse company“. Facebook đã đưa ra hàng loạt thông báo xoay quanh công nghệ VR , hướng đi trong tương lai và nghiên cứu trong không gian này. Không phải ngẫu nhiên mà Facebook dám đưa ra tuyên bố như thế, nó cho thấy các công nghệ nền tảng của metaverse như blockchain, AI, 3DCG, IoT… và đặc biệt là XR(VR/AR/MR) đã phát triển đủ để phát động cuộc đua xây dựng vũ trụ ảo metaverse.
Metaverse và tầm quan trọng của VR/AR/XR trong việc phát triển vụ trụ ảo
Mặc dù rất nhiều hãng công nghệ hàng đầu thế giới đều tham gia vào cuộc đua này, nhưng có vẻ Facebook đang gây được sự chú ý hàng đầu thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của họ khi đặt cược rất lớn vào metaverse. Tất nhiên, điều này vẫn còn rất mới mẻ và ẩn chứa rất nhiều hoài nghi và rủi ro đi kèm. Vậy, metaverse và tầm quan trọng của VR/AR/XR trong việc phát triển vụ trụ ảo này là như thế nào, chúng ta hãy cùng giải đáp thông qua bài viết sau nhé.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ không giải thích thêm về khái niệm metaverse cùng các thuật ngữ liên quan nữa. Để làm rõ vấn đề này chúng tôi đã có một bài viết khá chi tiết về metaverse, các bạn có thể tham khảo tại đây: Metaverse là gì? Tất tần tật về vũ trụ ảo metaverse mà bạn nên biết
Tại sao nói XR là công nghệ nền tảng của metaverse
Metaverse được hiểu nghĩa và dịch ngắn gọn là “vũ trụ ảo“, trong đó:
- Vũ trụ: Thể hiện sự rộng lớn bao la không giới hạn cùng với tự do tương tác, phát triển.
- Ảo: Nó có thể phản ánh phần nào của thế giới thực, nhưng vẫn là ảo, được số hóa thông qua các công nghệ hiện hữu của thế giới thực. Mà công nghệ để trải nghiệm thế giới ảo hot nhất, tiềm năng nhất hiện nay là các thiết bị VR/AR/MR. Công nghệ này hiện chưa có đối thủ cạnh tranh.
Vậy từ cái tên và các định nghĩa hiện nay về metaverse đã có thấy sự liên kết chặt chẽ và tầm quan trọng của XR(VR/AR/MR) đối với vũ trụ ảo này. XR(VR/AR/MR) chính là một trong những công nghệ nền tảng của metaverse.
Vai trò XR trong metaverse
XR (VR/AR/MR) là gì!
XR (Extended Reality) – Thực tế mở rộng, đây có lẽ dạng công nghệ metaverse thường được nhắc đến nhiều nhất hiện nay, XR chính là tên gọi tắt thay thế cho VR/AR/MR. XR liên quan đến việc hợp nhất thế giới vật lý và kỹ thuật số thông qua việc sử dụng các thiết bị đeo trên đầu (kính thực tế ảo hay tai nghe thực tế ảo). Với thực tế mở rộng, chúng ta có thể bước vào thế giới ảo và tương tác với hình đại diện 3D trong cộng đồng.
Nếu thực tế ảo (VR) đem chúng ta hoàn toàn hòa nhập vào thế giới ảo trong metaverse để trải nghiệm thì với AR và MR lại giúp lồng ghép thế giới ảo metaverse đó vào cùng với thế giới thực. Chúng ta cũng có thể sử dụng thực tế hỗn hợp (MR) và tăng cường (AR) để đưa nội dung kỹ thuật số vào thế giới thực, thay đổi cách chúng ta tương tác với mọi thứ, từ bản đồ đến trải nghiệm bán lẻ.
Xem thêm:
-
Mixed Reality là gì? Một số ứng dụng Mixed Reality trong thực tế
-
Ứng dụng của công nghệ thực tế ảo VR/AR/MR cho các ngành nghề hiện nay
Những ví dụ tiêu biểu về XR trong metaverse
Metaverse trong phim ảnh
Trong thế giới điện ảnh giải trí, rất nhiều phim có đề tài liên quan đến metaverse đều có liên quan đến một thiết bị tương tự như XR giúp con người từ thế giới thực thâm nhập và kết nối với thể giới ảo. Tiêu biểu có thể kể tới các bộ phim như:
- The Matrix: Trong bộ phim Ma Trận, chúng ta có thể thấy một công nghệ máy tính có khả năng kết nối với bộ não con người đưa chúng ta vào một thế giới ảo.
- Avatar: Thông qua một thiết bị công nghệ kết hợp thủ thuật sinh học phức hợp, trí não của một cựu lính thuỷ đánh bộ bị tàn phế kiểm soát được “hiện thân” (avatar) của anh ta, trong cơ thể của một thổ dân trẻ tuổi, giúp anh ta xâm nhập vào một chủng tộc gồm các thổ dân có nước da xanh sinh sống trên một hành tinh xa xôi.
- Tron – Legacy: Một hệ thống máy tính khi được kích hoạt đã đưa Sam, nhân vật chính của bộ phim vào một mạng lưới thế giới ảo, nơi cha anh đang bị mắc kẹt hơn 20 năm với một trí tuệ nhân tạo do ông tạo ra.
- Ready Player One: Ready Player One được coi là bộ phim “giải thích metaverse là gì?”, nó mô phỏng gần gũi nhất với các công nghệ thự tế ảo ngày nay. Với các thiết bị và phần mềm giúp con người gia nhập vào một thế giới ảo hoàn toàn.
Metaverse trong trò chơi
Hiện tại, môi trường chơi game vẫn được hầu hết các chuyên gia coi là “điểm khởi đầu” của metaverse. Đã có một số trò chơi metaverse với quy mô phi thường và chơi game đang trở thành một hành vi tiêu dùng chủ đạo của thế hệ trẻ và trưởng thành ngày nay (với khoảng 59% người trưởng thành ở Mỹ xác định là game thủ).
Mô trường game được coi là “điểm khởi đầu” của metaverse – Nguồn ảnh: Decentraland metaverse
Trò chơi là một môi trường tuyệt vời cho metaverse vì chúng đã khuyến khích chúng ta đắm mình trong thế giới kỹ thuật số và tham gia các cộng đồng không bị giới hạn bởi vị trí địa lý. Trò chơi đã và đang cung cấp những trải nghiệm độc đáo cho người tiêu dùng trải nghiệm và tham gia. Điều này ngày càng trở nên phổ biến trong vài năm qua khi đại dịch đã làm giảm số lượng tương tác và trải nghiệm độc đáo mà chúng ta có thể có trực tiếp.
Môi trường chơi game cũng có thêm lợi thế là trở thành một cảnh quan tuyệt vời cho sự phát triển và thử nghiệm công nghệ mới như AR và VR. Thông qua các thiết bị này, người chơi như được đưa vào một giấc mơ với các trải nghiệm ngày càng chân thực và chi tiết hơn.
Trải nghiệm xã hội trong metaverse
Các cộng đồng kỹ thuật số đã tồn tại trong một thời gian dài bên ngoài metaverse – thực tế là kể từ buổi bình minh của internet. Chúng ta đã tham gia nhiều trải nghiệm xã hội số từ các diễn đàn trực tuyến và các nền tảng mạng xã hội cho đến các trò chơi điện tử để kết nối với những con người khác. Trải nghiệm xã hội là một số hình thái dễ nhận biết nhất của metaverse, đặc biệt là kể từ sau đại dịch.
Trong thời kỳ xã hội xa cách và bế tắc, nhiều người trong chúng ta đã chuyển sang thế giới kỹ thuật số để tạo lại các kết nối giữa con người với nhau. Giao tiếp với cả những người thân yêu và đồng nghiệp bắt đầu diễn ra trực tuyến, trên nhiều nền tảng, từ môi trường trò chơi đến trung tâm thực tế ảo.
Trong vài năm gần đây, các công ty như Epic Games đã giới thiệu môi trường mà mọi người có thể đơn giản dành thời gian cùng bạn bè đi chơi trong chế độ “Party Royale”. Animal Crossing bắt đầu tung ra các đợt xếp hạng ảo và thậm chí cả lễ cưới cho người chơi. Ngay cả những thứ như “tiệc sinh nhật Roblox” đã trở thành một xu hướng quan trọng, cho phép mọi người kết nối với những người khác, ngay cả khi họ không làm như vậy về mặt thể chất.
Trải nghiệm sự kiện trong metaverse
Đối với nhiều nhà tổ chức sự kiện, metaverse là một công cụ quan trọng để giữ mọi người kết nối trong một thế giới mà các sự kiện trực tiếp không còn có thể thực hiện được nữa. Khách hàng có thể xem các trận đấu NFL trực tiếp trong VR hoặc khám phá các cuộc triển lãm ảo hay tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia từ xa. Chúng tôi đã xem các buổi hòa nhạc và thậm chí cả các buổi Công chiếu thế giới ở Fortnight nữa.
Các sự kiện ảo trong metaverse sẽ không chỉ dành cho người tiêu dùng trong tương lai. Chúng ta có thể thấy một số nhóm chuyên nghiệp cũng đang tận dụng công nghệ. Trải nghiệm phương tiện truyền thông metaverse trong tương lai sẽ kết hợp tương tác trực tiếp với các sự kiện song sinh kỹ thuật số trong thế giới ảo, để tạo ra nhiều trải nghiệm kết hợp hơn cho những người không thể đến các không gian hội nghị.
CEEK VR được xếp vào nền tảng Entertainment Metaverse – là một dự án giải trí ảo. Dự án này đang kết nối trực tiếp những nhà sáng tạo nội sung số, nghệ sĩ âm nhạc, vận động viên thể thao với người hâm mộ của họ trong thế giới ảo. Qua tai nghe thực tế ảo và ứng dụng của CEEK, người tham gia có thể tham gia các buổi hòa nhạ ảo, tiếp cận các trò chơi VR, phim tài liệu ảo… Đáng chú ý, CEEK VR còn hợp tác với Universal Music Group, cho phép bạn xem biểu diễn trực tiếp từ các ngôi sao như Lady Gaga, Katy Perry, U2, The Killer,.. Việc phát hành lễ kỷ niệm Ziggy Marley & Bob Marley của CEEK đã nhận được 9,4 triệu lượt xem trong 24 giờ, trở thành buổi phát trực tiếp có lượt người xem cao nhất.
Tương lai của các sự kiện metaverse sẽ cho phép chúng tôi tham gia đầy đủ vào các trải nghiệm sự kiện từ xa, tương tác với những người tham gia sự kiện khác, mua vật phẩm trong thời gian thực và thậm chí chia sẻ thông tin với những người bạn muốn kết nối trong tương lai.
Mua sắm trong metaverse
Một trong những cơ hội lớn nhất trong tương lai của metaverse là việc tạo ra các nền kinh tế mới và cải thiện. Chúng tôi đã thấy bằng chứng về những thị trường mới này, nơi các thương hiệu gốc kỹ thuật số và thương hiệu truyền thống đang tương tác với khách hàng thông qua mọi thứ từ thực tế ảo và thực tế tăng cường , đến việc phân phối các tài sản kỹ thuật số mới.
Các nhà bán lẻ thời trang đã có một bước nhảy vọt vào Metaverse trong vài năm qua. Burberry đã hợp tác với Elle Digital tại Nhật Bản để cho phép khách hàng duyệt và mua sắm trong phiên bản kỹ thuật số của một trong các cửa hàng của họ. DressX đã chuyển đổi khái niệm mua sắm quần áo bằng cách cho phép khách hàng mặc thử và mua quần áo kỹ thuật số cho hình đại diện trực tuyến của họ.
Những người mua sắm tiềm năng hầu như có thể chọn sản phẩm, đọc nhãn, nói chuyện với các cộng sự ảo và lấp đầy giỏ hàng của họ. Nhưng mục tiêu không chỉ là tạo ra thứ gì đó tương tác. Walmart cần một thứ gì đó cho thấy tiềm năng của VR trong lĩnh vực bán lẻ đồng thời đưa họ vượt lên trước các đối thủ.
Video giới thiệu cách mua sắm ảo trong thế giới metaverse của Walmart – VR Virtual Shopping
Càng ngày, sự tương tác của các nền kinh tế kỹ thuật số và vật lý càng phát triển đáng kể hơn. Trải nghiệm thương mại điện tử cho phép mọi người mua sắm hàng hóa thực trong môi trường ảo. Các công ty trong lĩnh vực bất động sản có thể sử dụng thực tế ảo để cho mọi người xem ngôi nhà trước khi họ mua, trong khi các đại lý du lịch cung cấp thông tin chi tiết về trải nghiệm kỳ nghỉ cho người mua sắm.
Thực tế ảo (VR) cho phép người dùng đi vào siêu thị hoặc các cửa hàng, shoroom để trải nghiệm sản phẩm tốt hơn, thu hẹp khoảng cách nhận thức giữa thực tế kỹ thuật số và thực tế vật lý. Phiên bản ảo của con người, đồ vật và phong cảnh sẽ cho phép chúng tôi khám phá những môi trường hoàn toàn mới và giúp mọi người có thể tiếp cận trải nghiệm dễ dàng hơn.
Xem video trong metaverse
Youtube – trang web video lớn nhất thế giới, thuộc sở hữu của Google, đã hỗ trợ video thực tế ảo từ năm 2016 . Mới đây (10.02.2022) YouTube cho biết họ sẽ bắt đầu tạo ra các trải nghiệm metaverse trên nền tảng video của mình.
Trước đó Google đã phát hành nền tảng thực tế ảo Cardboard vào năm 2014 và một thiết bị thực tế tăng cường AR bị chê bai nhiều là Google Glass, vào năm 2013. Tuy nhiên, công ty đã chậm hơn so với các đối thủ trong việc thực thi kế hoạch của mình cho metaverse. Google có bộ phận nghiên cứu VR/AR của riêng mình nhưng chưa công bố kế hoạch cho bất kỳ thiết bị nào trong lĩnh vực này.
Theta (THETA) là một mạng được hỗ trợ bởi blockchain được xây dựng nhằm mục đích phát trực tuyến video. Theta hoạt động như một mạng phi tập trung, trong đó người dùng chia sẻ băng thông và tài nguyên máy tính trên cơ sở ngang hàng (P2P). Qua các dApp (ứng dụng phi tập trung) của Theta, các nhà cung cấp nội dung liên quan đến thể thao, thể thao điện tử, giải trí, giáo dục có thể phân phối nội dung hiệu quả và tối ưu nhất. THETA cũng là hảng sản xuất các thiết bị quay phim 360 độ nổi bật nhất hiện nay. Với các video được quay bằng máy quay 360 độ, người xem với thiết bị VR có thể đồ thời tự do xem các góc nhìn khác nhau của video mà không phụ thuộc và khung nhìn cố định như các video truyền thống nữa.
Doanh nghiệp hoạt động trong metaverse
Bản chất nhập vai, có thể truy cập đầy đủ và cởi mở của metaverse khiến nó trở nên hoàn hảo để tạo lại các tương tác quan trọng của con người. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là những tương tác này có thể vượt ra ngoài các sự kiện giải trí và xã hội. Các công ty bắt đầu hướng tới một tương lai mới cho nơi làm việc cũng đang xem xét cách mà metaverse có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp.
Nhiều ứng dụng metaverse cho doanh nghiệp bắt đầu hoạt động dưới dạng phiên bản nâng cao của các công cụ hiện tại như tham quan, họp hành, thuyết trình, Demo… Ví dụ: các công ty có thể tạo ra môi trường ảo đáng kinh ngạc để trình diễn sản phẩm, thử nghiệm ý tưởng và trao đổi với đồng nghiệp. Các phòng họp thực tế ảo và các tương tác được tăng cường bởi MR và AR tại nơi làm việc đang ngày càng trở nên phổ biến.
Metaverse cũng sẽ tạo ra nhiều cơ hội đáng kinh ngạc hơn cho việc học tập và đào tạo trực tuyến tại nơi làm việc, cho phép mọi người bước vào những trải nghiệm độc đáo, nơi họ có thể xây dựng ký ức cơ bắp và kỹ năng mới. Chúng tôi thậm chí có thể thấy việc tạo ra các cảnh quan ảo, nơi mọi người có thể dễ dàng truy cập các công cụ để cải thiện quy trình làm việc của họ cho dù họ ở trong hay ngoài văn phòng.
Microsoft đầu tư phát triển thiết bị MR có tên Hololens từ năm 2010 thiết bị được đánh giá rất cao trong việc đào tạo hoặc trình diễn tương tác ảo trong các cuộc hội thảo từ xa. Trong khi Facebook (Meta) Horizon là ứng dụng hướng tới cung cấp các cách làm việc ảo thông qua tiết bị VR.
Tạm kết
XR(VR/AR/MR) là một trong những nền tảng công nghệ quan trọng nhất của metaverse. Tầm quan trọng của nó còn đặt biệt nổi trội hơn khi các công nghệ khác là vô hình, là nền tảng backend nằm phía sau của metaverse còn XR bao gồm cả phần cứng (các thiết bị kính thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường, thực tế ảo hỗn hợp) và phần mềm giúp hiển thị thế giới metaverse một cách trực quan sinh động nhất. Điều đó nói lên rằng XR sẽ không chỉ là khái niệm gói gọn trong giới công nghệ mà sẽ còn trở lên rất gần gũi, phổ biến với hầu hết mọi người trên thế giới. Thâm chí nhiều người sẽ hiểu đơn giản metaverse là thế giới thực tế ảo nơi mọi người sử dụng thiết bị VR để kết nối và giao tiếp với nhau.
